Blog

Korekta Polskiego Ładu, która wchodzi w życie 1 lipca 2022 r. nowelizuje system podatkowy obowiązujący od początku tego roku. Co dokładnie się zmieni i co to oznacza dla podatników?

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje w Polsce nowy system podatków osobistych wprowadzony w ramach tzw. Polskiego Ładu.

Zmiany przygotowywano w pośpiechu i w konsekwencji niektóre przepisy, zamiast ułatwić życie podatnikom i przedsiębiorcom, wprowadziły zamieszanie i utrudnienia. Dlatego rząd zdecydował się na nowelizację już w środku roku podatkowego.

Oto najważniejsze zmiany, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2022 r.:

Obniżenie stawki PIT z 17% do 12%

Motywem przewodnim korekty Polskiego Ładu jest obniżenie podatku dochodowego (PIT). Główna zmiana w tym zakresie polega na redukcji podstawowej stawki PIT z 17% do 12%. Nie zmienia się kwota wolna od podatku (30 000 zł) ani poziom progu dochodowego (120 000 zł), po przekroczeniu którego stawka PIT od nadwyżki ponad ten próg wynosi 32%.

Obniżenie podstawowej składki PIT powoduje, że już od lipca tego roku należy zmodyfikować sposób kalkulacji wynagrodzeń oraz zaliczek na podatek dochodowy. W rezultacie pracownicy od lipca otrzymają wyższe wynagrodzenia netto (ponieważ pracodawcy po potrąceniu składek ZUS i kosztów uzyskania przychodu odprowadzą odpowiednio mniejsze zaliczki na PIT). Podobnie wzrosną dochody przedsiębiorców prowadzących indywidualną działalność gospodarczą rozliczających się na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej).

Uwaga: pomimo iż zmiana wchodzi w życie w połowie roku, według powyższych zasad będzie można rozliczyć cały rok 2022 w zeznaniu rocznym, co dla wielu podatników będzie oznaczało dodatkowy zwrot podatku.

Obniżenie stawki PIT powoduje automatyczną zmianę kwoty zmniejszającej podatek. Co do zasady kwota zmniejszająca podatek jest iloczynem kwoty wolnej od podatku (30 000 zł) oraz podstawowej stawki PIT. Przed lipcową korektą Polskiego Ładu kwota wolna wynosiła 5100 zł, natomiast po wdrożeniu zmian jest to 3600 zł.

Likwidacja ulgi dla klasy średniej i wprowadzenie kalkulacji hipotetycznego podatku dochodowego za rok 2022

Rozwiązanie w postaci tzw. ulgi dla klasy średniej było tym elementem Polskiego Ładu, który spowodował bodaj najwięcej zamieszania i problemów wśród pracodawców i biur rachunkowych rozliczających płace. Również pracownicy, którzy mieli być beneficjentem ulgi, mieli liczne pytania i wątpliwości. Ponieważ instrument ten nie spełnił pierwotnych założeń, korekta Polskiego Ładu całkowicie go likwiduje.

W związku z likwidacją ulgi dla klasy średniej w korekcie Polskiego Ładu wprowadzono nowy mechanizm, który nazwano „hipotetycznym podatkiem należnym za 2022 r.”. Intencją ustawodawcy jest chęć wyrównania ewentualnych strat wynikających z mniej korzystnego naliczenia podatku dochodowego u tych pracowników, którzy przez pół roku korzystali z ulgi dla klasy średniej, a po jej likwidacji, pomimo obniżki PIT do 12%, na nowym systemie podatkowym stracą.

Mechanizm hipotetycznego podatku polegać ma na tym, że fiskus w rozliczeniu rocznym PIT za 2022 r. porówna należny podatek dochodowy w modelu z ulgą dla klasy średniej i w modelu obniżonego PIT 12% i, jeżeli się okaże, że w modelu z ulgą rozliczenie byłoby korzystniejsze dla podatnika, obliczona w ten sposób kwota tej różnicy zostanie podatnikowi z urzędu zwrócona na jego rachunek.

Niektórzy przedsiębiorcy mogą odliczać od podatku część płaconych składek zdrowotnych ZUS

Istotną zmianą jest wprowadzenie możliwości odliczania od podatku dochodowego składek zdrowotnych przez przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem, podatkiem liniowym i w formie karty podatkowej. Ustawodawca wprowadza jednak zróżnicowanie możliwości odliczeń w zależności od formy opodatkowania.

Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem mogą odliczyć 50% zapłaconych składek od przychodu do opodatkowania. Podatnicy na podatku liniowym – maksymalnie 8700 zł w roku podatkowym 2022 (kwota ta ma w kolejnych latach podlegać waloryzacji) uznają za koszty uzyskania przychodu. Podatnicy na karcie podatkowej mogą odliczyć 19% odprowadzonych składek zdrowotnych od kwoty podatku. Przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych w nowelizacji Polskiego Ładu nie mają możliwości odliczania składek zdrowotnych.

Jedną ze zmian wprowadzonych w korekcie Polskiego Ładu jest zautomatyzowanie procesu zwrotu przez ZUS nadpłaconych w ciągu roku składek zdrowotnych. W przypadku wystąpienia nadpłaty, po złożeniu rocznego zeznania ZUS zwróci środki na konto podatnika bez konieczności wnioskowania o taki zwrot.

Likwidacja obowiązku stosowania podwójnego modelu liczenia zaliczek na podatek dochodowy

Dużym ułatwieniem dla pracodawców w nowelizacji Polskiego Ładu jest odejście od obowiązku liczenia zaliczek na PIT według zasad sprzed 2022 r. i wprowadzonych od stycznia 2022 r. Uciążliwa zasada podwójnego liczenia zaliczek w PIT zostaje zlikwidowana.

Niestety nie zmieniono zasad naliczania składki zdrowotnej w kalkulacji, której nadal będziemy się odwoływać do zaliczki na PIT według zasad z 2021 roku jako kwoty ograniczającej składkę w 2022 roku.

Nowe możliwości zmiany formy opodatkowania

Ze względu na to, że nowelizacja Polskiego Ładu zmienia system podatkowy i niesie skutki w wysokości odprowadzanych danin, a jest wprowadzana w połowie roku, ustawodawca otworzył przedsiębiorcom rozliczającym się ryczałtem lub podatkiem liniowym dodatkowe możliwości zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne.

Dla przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem wprowadzona zmiana pozwala przejść na skalę podatkową na dwa sposoby: mogą oni po zakończeniu roku podatkowego rozliczyć cały rok 2022 według nowych zasad (z zastosowaniem stawki PIT 12%) lub przejść na zasady ogólne od drugiej połowy roku. W pierwszym przypadku podatnik zobowiązany będzie złożyć deklarację PIT-36 za 2022 r. (bez potrzeby powiadamiania urzędu o zmianie formy). W drugim przypadku przedsiębiorca rozliczający rok podatkowy 2022 powinien po pierwsze zawiadomić urząd o zmianie formy opodatkowania najpóźniej do 22 sierpnia tego roku, a po drugie w rozliczeniu rocznym złożyć deklaracje: PIT-28 za pierwszą połowę roku oraz PIT-36 za drugą.

Ryczałt stosowany do wynajmu prywatnego również będzie można zamienić na opodatkowanie według skali z zastosowaniem tej zmiany dla całego roku 2022. W tym celu w rozliczeniu rocznym wystarczy złożyć deklarację PIT-36 zamiast PIT-28.

Przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem liniowym będą mieli możliwość zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne tylko za cały rok 2022. Aby tego dokonać, wystarczy w zeznaniu rocznym złożyć w ustawowym terminie (w 2023 r. do 2 maja) deklarację PIT-36 zamiast PIT-36L.

Wprowadzenie jednego terminu dla rozliczeń rocznych

W 2023 roku wszyscy podatnicy niezależnie od wybranej formy opodatkowania, a więc także ci, którzy rozliczają się ryczałtem i formie karty podatkowej, będą objęci wspólnym terminem złożenia rocznych deklaracji podatkowych. Co do zasady będzie to 30 kwietnia, a w przypadku wystąpienia w tej dacie dnia wolnego, to w kolejnym dniu pracującym.

źródło: blog.symfonia.pl