Blog

Sprzedaż towarów do kraju trzeciego jest coraz częściej spotykana u polskich podatników VAT. Co zrobić, aby móc zastosować stawkę preferencyjną VAT 0%? Jakie wątpliwości mogą się pojawić w przypadku dokonanych wywozów? Przyjrzyjmy się stanowisku organu podatkowego i sądu administracyjnego.

Eksport pośredni polega na wywozie towaru z kraju (przez nabywcę lub na jego rzecz) poza obszar celny, a więc na terytorium państwa nienależącego do Unii Europejskiej (UE). O eksporcie pośrednim mówimy m.in. wtedy gdy polski podatnik sprzedaje towary kontrahentowi z kraju trzeciego, który we własnym zakresie wywozi je do państwa leżącego poza UE i sam dokonuje odprawy celnej.

Zgodnie z art. 41 ustawy o VAT taka transakcja może korzystać ze stawki 0%, jeżeli polski podatnik, jeszcze przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej posiada dokument potwierdzający wywóz towarów poza granice Unii Europejskiej. Ze względu na to, że to nabywca dokonuje wywozu towarów, sprzedawca musi te dokumenty otrzymać od kontrahenta.

W przypadku wywozu towarów na terytorium innego państwa członkowskiego mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów. I w tym przypadku — jeśli spełnione są warunki z art. 42 ust.1 – podatnikowi przysługuje prawo do zastosowania stawki 0%. Niezbędne jest jednak, aby posiadał on dokumenty potwierdzające lokalizację sprzedanych towarów. Wykaz takich dokumentów określa art. 42 ust. 3 ustawy o VAT i są to m.in. dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika.

Co jeśli kupujący zadeklaruje, że wywiezie towary do kraju UE, a faktycznie dokona eksportu?

Z taką sytuacją spotkał się jeden z podatników — sprzedał on towary brytyjskiemu kontrahentowi (wówczas Wielka Brytania należała jeszcze do UE), który zadeklarował, że wywiezie towary na terytorium Litwy. Sprzedawca wystawił fakturę ze stawką VAT 0%, ponieważ posiadał Międzynarodowe Listy Przewozowe CMR, z których wynikało, że towary zostaną wywiezione na Litwę. Zgodnie z art.42 ustawy o VAT miał pełne prawo do zastosowania stawki 0%. Jednak podczas kontroli podatkowej fiskus sprawdził, że towary finalnie nie trafiły na terytorium Litwy, a na terytorium Białorusi. W związku z tym transakcja nie była wewnątrzwspólnotową dostawą towarów, a eksportem i do zastosowania stawki 0% podatnik powinien posiadać dokument IE-599, a nie jedynie CMR. W związku z powyższym fiskus nakazał opodatkowanie transakcji krajową stawką podatku VAT.

Sprzedawca nie zgodził się z organem i skierował sprawę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA). Twierdził, że skoro towary zostały wywiezione na terytorium państwa trzeciego i organ posiada dokumenty wywozowe, to w dalszym ciągu podatnikowi przysługiwało prawo do zastosowania stawki 0%. WSA w Warszawie przyznał mu rację. Stwierdził, że skoro fiskus nie ma wątpliwości co do tego, że towar został wywieziony na terytorium Białorusi, to niezasadne jest wymaganie od podatnika dokumentów, które by to potwierdzały. Mimo tego, że art. 41 ustawy o VAT jednoznacznie określa, że do zastosowania stawki 0% niezbędne jest posiadanie dokumentów potwierdzających wywóz towarów na terytorium państwa trzeciego, to w tym wypadku to sam organ wykazał, że doszło do eksportu.

Wyrok WSA w pewnym sensie uwalnia podatnika od odpowiedzialności w przypadku, gdy kontrahent wywiezie towar do innego kraju, niż ten zadeklarowany przez niego pierwotnie. Organ podatkowy nie może nakazać opodatkowania transakcji stawką krajową, jeśli bezsporne jest to, że towar wyjechał z Polski na terytorium kraju trzeciego.

źródło: mddp-outsourcing.pl