Blog

Rozmowę o Pracowniczych Planach Kapitałowych z naszymi ekspertami nagraliśmy rok temu, kiedy pierwsza grupa przedsiębiorstw, zatrudniających 250 i więcej pracowników, mierzyła się z ich wdrożeniem. W lipcu 2020 r. publikujemy to wciąż aktualne nagranie, by pomóc firmom z sektora MŚP – właśnie zbliża się ich pora na przystąpienie do programu. Choć wprowadzona przez rząd tarcza antykryzysowa wpłynęła na przesunięcie terminów zawarcia umów o zarządzanie i prowadzenie PPK na jesień 2020 r., nie warto odkładać tych działań na później. Jak przygotować się do wdrożenia i w jaki sposób technologie mogą wesprzeć w tym przedsiębiorców? Rozmawiamy z Elżbietą Czaplicką oraz Cezarym Karolczykiem, Ekspertami Sage.

Z rozmowy dowiesz się:

• Kogo dotyczą obowiązki związane z PPK?
• Od kiedy przedsiębiorstwa obowiązuje PPK?
• Jakie czynności wiążą się z wdrożeniem PPK w firmie?
• Jakie dodatkowe obowiązki dla działów kadrowych i HR niesie uruchomienie PPK?
• Jak systemy kadrowo-płacowe będą wspierały przedsiębiorców w obsłudze PPK?
• W jaki sposób zoptymalizować obsługę całego procesu w firmie?

 Tematem tego odcinka są Pracownicze Plany Kapitałowe. Rozmawiamy o tym kogo i od kiedy dotyczą nowe obowiązki, z jakimi dodatkowymi zadaniami dla działu kadrowego i HR łączy się uruchomienie w przedsiębiorstwie programu PPK i w jaki sposób zoptymalizować w firmie obsługę wniosków pracowniczych. O tym wszystkim odpowiedzą goście studia Sage – Elżbieta Czaplicka, ekspertka ds. PPK i HR w Sage oraz Cezary Karolczyk, ekspert Sage w zakresie HR oraz kadr i płac.

Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe, jakie założenia za nimi stoją i skąd takie rozwiązanie znalazło się w polskiej legislacji.

Cezary Karolczyk: Pracownicze Plany Kapitałowe są odpowiedzią na to, że Polacy mają stosunkowo niski poziom oszczędności, co automatycznie przekłada się na poziom inwestycji w gospodarce krajowej. W związku z tym wprowadzono nowy program, który jest dobrowolny – o szczegółach tej dobrowolności będziemy rozmawiać na dalszym etapie – który zakłada pewien stopień oszczędności comiesięcznych w stosunkowo niewielkiej kwocie, która nie powinna być mocno odczuwalna dla poszczególnych pracowników ani pracodawców, w formie w której pieniądze odkłada zarówno pracownik, jak i pracodawca. One trafiają na specjalne konto i w przeciwieństwie do wielu innych rozwiązań emerytalnych, te środki w całości należą do osoby, która będzie oszczędzać. Dodatkowo są one obostrzone pewnymi kryteriami w jakich można z nich skorzystać, np. jest to ukończenie odpowiedniego wieku. Są to środki przeznaczone w zasadzie na rozszerzenie uprawnień emerytalnych w przyszłości lub w szczególnych sytuacjach życiowych, czyli np. ciężka choroba i potrzeba leczenia przed ukończeniem wieku, który normalnie uprawnia do wypłaty, albo zakup mieszkania.

Elżbieta Czaplicka: Mamy z góry zdefiniowany katalog chorób, które uprawniają do wypłaty wcześniej świadczenia. Jeżeli chodzi o pobranie środków na cele mieszkaniowe – to jest tzw. pożyczka. Mamy z góry określony termin, w którym na nasze indywidualne rachunki PPK powinniśmy zwrócić środki. Jeżeli tego nie dokonamy, będziemy musieli odprowadzić odpowiedni podatek od zysków kapitałowych.

Czy tego typu rozwiązanie było już wdrażane w innych krajach, czy to jest typowo polski pomysł?

Cezary Karolczyk: PPK jest wdrażane w wielu krajach europejskich. Mamy doświadczenia np. z rynku brytyjskiego, gdzie już od 2012 r. zostały wprowadzone podobne rozwiązania. Zasady, jakie będą obowiązywać w Polsce w obrębie PPK w wielu miejscach są zbliżone do rozwiązań stosowanych w krajach zachodnich. Warto zwrócić uwagę na to, że fundusze inwestycyjne, które będą obracać tymi środkami, mają też określone ustawowo parametry, jak to się będzie odbywało, czyli są np. odpowiednio niskie prowizje, których nie można przekraczać. One są rzędu 0,5-0,6% wartości wpłacanych środków. Dodatkowo są też określone pewne kryteria sposobów inwestowania, czyli np. 70% tych środków powinno być inwestowane w kraju, w akcje czy obligacje spółek, podmiotów krajowych. Druga sprawa dotyczy też sposobu inwestowania ze względu na wiek osoby, która jest ubezpieczona, czy wpłaca te składki. Im starsza osoba, tym bezpieczniejsza powinna być ta metoda. Czyli należy się spodziewać, że dla osób zupełnie młodych większość tego portfela będą stanowić akcje, czyli produkty finansowe podwyższonego ryzyka, a z wiekiem struktura tego portfela będzie się zmieniać w stronę obligacji po to, żeby zapewnić sytuację w której na koniec okresu ubezpieczenia, w wieku 60 lat mieć pewność, że te środki nie zostały skonsumowane np. przez kryzys finansowy. Akcje są bardzo mało odporne na takie sytuacje.

Jak wygląda proces wdrożenia PPK w Polsce? Wiemy, że już 1 lipca ten obowiązek obejmie pierwsze przedsiębiorstwa.

Elżbieta Czaplicka: Ustawodawca określił poszczególne grupy na wprowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych. Tutaj mamy do czynienia z podziałem ze względu na liczbę zatrudnionych pracowników. Pierwsze przedsiębiorstwa będą wdrażać program Pracowniczych Planów Kapitałowych 1 lipca 2019 r., kolejne grupy co 6 miesięcy. Natomiast tutaj mamy możliwość okresów przejściowych, z uwagi na to, że mamy maksymalny termin na podpisanie umowy o zarządzanie, potem umowy o prowadzenie, odpowiednio 3 miesiące od daty obowiązywania wdrożenia Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Cezary Karolczyk: Pierwsza grupa obejmuje firmy zatrudniające 250 i więcej osób. Warto przy tym zwrócić uwagę na sposób liczenia. Nie chodzi tu tyle o pracowników etatowych, za których jest oczywiste, że odprowadzamy składkę emerytalną, od której to podstawy wyliczana jest wartość odprowadzona na potrzeby Pracowniczych Planów Kapitałowych, ale chodzi o osoby zgłoszone do ZUS i objęte ubezpieczeniem społecznym, czyli jeśli firmy np. zatrudniają kilkudziesięciu pracowników etatowych i kilkuset zleceniobiorców – również będą podlegać tym kryteriom.

Duże firmy w zasadzie są już gotowe do wdrożenia programu. A co moglibyśmy polecić firmom z sektora MŚP, które dopiero od 2020 r. przystąpią do programu? Od czego trzeba w ogóle zacząć proces przygotowawczy?

Elżbieta Czaplicka: W pierwszej kolejności powinniśmy właśnie zdefiniować w której grupie przedsiębiorstw się znajdujemy i od kiedy będziemy mieli obowiązek wdrożyć PPK. Dodatkowo, odpowiednio policzyć zatrudnionych pracowników z uwagi na z góry określony termin według którego liczymy dane zatrudnienie, czyli np. dla dużych przedsiębiorstw jest to stan zatrudnienia na dzień 31 grudnia 2018 r. Później powinniśmy zobaczyć, czy ewentualnie mamy już wdrożony emerytalny program pracowniczy, który daje nam możliwość nietworzenia PPK. Te programy mogą być wdrożone wzajemnie obok siebie, ale też przedsiębiorcy będą mieli możliwość nietworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w chwili kiedy mają odpowiednio i w odpowiednim terminie wprowadzony program Pracowniczych Planów Emerytalnych. Dodatkowo, warto rozglądać się już za odpowiednim dostawcą Pracowniczych Planów Kapitałowych, czyli wybierać instytucje finansowe, a także przygotowywać pod kątem obsługi tych procesów w organizacji.